Οι Κάτω Λουσοί Καλαβρύτων είναι ένα από τα ψηλότερα χωριά της Πελοποννήσου στις πλαγιές ενός σαγηνευτικού οροπεδίου του όρους Χελμός. Την ονομασία του οφείλει, όπως και το γειτονικό του χωριό Άνω Λουσοί, στην ομώνυμη αρχαία αρκαδική πόλη. Ερείπια των αρχαίων Λουσών, και ιδίως του ναού της Αρτέμιδος Ημέρας ή Ημερασίας, σώζονται ως τις μέρες μας κοντά στο χωριό. Η περιοχή ήταν πολύ γνωστή στην αρχαιότητα εξαιτίας του μύθου της θεραπείας των Προιτίδων από τον μάντη Μελάμποδα. Με τον ίδιο μύθο συνδέονται οι καταβόθρες των Λουσών και το Σπήλαιο των Λιμνών. Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Σουδενά, που σημαίνει κρύος τόπος και θυμίζει τον τόπο καταγωγής των πρώτων κατοίκων των νεοτέρων χρόνων από τα Σουδενά (Πεδινά) της Ηπείρου. Στην Επανάσταση του 1821 οι κάτοικοι του χωριού έδωσαν δυναμικό παρόν στον αγώνα κατά των Οθωμανών με επικεφαλής την ιστορική οικογένεια των Πετμεζαίων. Ο πύργος Πετμεζά όπου είναι τοπόσημο για την περιοχή διατηρείται μέχρι σήμερα σε καλή κατάσταση και ευρίσκεται σε περίοπτη θέση εντός του χωριού και η κεντρική πλατεία με τον υπεραιωνόβιο πλάτανο φέρει το όνομά τους. Αλλά και τα σπίτια, όλα κτισμένα με την άφθαστη τεχνική της λαξεμένης πέτρας, τα αλώνια, οι βρύσες και οι κήποι, μαζί με τους λίγους φιλόξενους ανθρώπους συνθέτουν ένα τοπίο μαγευτικό.
ΠΗΓΗ: Εξωραϊστικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Κάτω Λουσών