Στο λόφο του Καπή, 500 μ. ανατολικά της πόλης, συντελέστηκε μια απ’τις πιο σκοτεινές σελίδες της κατοχικής περιόδου: η Σφαγή (ή Ολοκαύτωμα) των Καλαβρύτων. Στις 13 Δεκεμβρίου του 1943, στις 2:34 μμ. (όπως δείχνουν ακόμα οι δείχτες του σταματημένου ρολογιού της εκκλησίας), οι Γερμανοί οδήγησαν στο λόφο όλο τον ανδρικό πληθυσμό και τους εφήβους άνω των 13 ετών και τους εκτέλεσαν με συνεχείς ριπές πολυβόλων.

Ο τόπος της εκτέλεσης δεν επιλέχθηκε τυχαία- τουναντίον, έρχεται κι αυτό να υπογραμμίσει τη βαναυσότητα των γερμανών κατακτητών. Πρόκειται για μια τοποθεσία επικλινή και αμφιθεατρική, όπου εύκολα θα παγίδευαν τους κατοίκους να μην μπορούν να ξεφύγουν από τα πυρά, ενώ θα πέθαιναν έχοντας πλήρη οπτική στα σπίτια τους που τυλίγονταν στις φλόγες. Θα έχαναν τη ζωή τους βλέποντας την πόλη τους να χάνεται. Ο Διοικητής του γερμανικού αποσπάσματος αρχικά παραπλανά τους Καλαβρυτινούς, δίνοντας τους μάλιστα τον όρκο της στρατιωτικής του τιμής ότι δεν πρόκειται να τους σκοτώσουν. Ήταν όμως μία δολοφονία καλά προσχεδιασμένη.

Οι στρατιώτες της γερμανικής 117ης Μεραρχίας Καταδρομών, πριν την εκτέλεση των ανδρών, πυρπόλησαν ολοσχερώς τα Καλάβρυτα και κλείδωσαν τα γυναικόπαιδα και τους ηλικιωμένους στο δημοτικό σχολείο, θέτοντάς το και αυτό στις φλόγες. Εκείνοι καταφέρνουν να ξεφύγουν, σώζονται ως εκ θαύματος και ξεχύνονται στους δρόμους, το θέαμα όμως που τους περίμενε στο λόφο και ο τραγικός απολογισμός, ήταν κι αυτό σα θάνατος. Οι πατεράδες, οι αδελφοί, οι άντρες τους, οι γιοι και οι εγγονοί τους, κείτονταν νεκροί. Το αίμα ποτάμι. Ατέλειωτος σωρός τα άψυχα κορμιά. Ο τόπος, λες και ήταν σπαρμένος πυκνά-πυκνά με παπαρούνες. Γονατίζουν και αγκαλιάζουν, φιλούν, ξαναφιλούν, θρηνούν και οδύρονται. Οι γυναίκες ζωντανές νεκρές, πνιγμένες από τα σύννεφα καπνού της καιόμενης πόλης, κάνουν την επόμενη μέρα την πιο τραγική ομαδική κηδεία, σέρνοντας τους νεκρούς τους με κουβέρτες (που είχαν δοθεί προς παραπλάνηση από τους Γερμανούς). Φτάνουν τρεκλίζοντας ως το νεκροταφείο και φτιάχνουν τάφους με τα χέρια, σκάβοντας απεγνωσμένα την παγωμένη γη του Δεκέμβρη. Ανείπωτο δράμα, μοιρολόι ατέλειωτο, απέραντη ορφάνια και τα όρνια να φτερουγίζουν πάνω από την πόλη σκούζοντας και αυτά ασταμάτητα. Σκηνικό ολέθρου.

Σήμερα, στη ράχη του Καπή, υψώνεται ένας μεγάλος λευκός σταυρός, υπάρχουν στήλες όπου αναγράφονται τα ονόματα των οικογενειών των εκτελεσθέντων, μια κατακόμβη με μικρά καντήλια -ισάριθμα των νεκρών- καθώς και το πέτρινο γλυπτό της πονεμένης Μάνας, αιώνιο Σύμβολο του Δήμου Καλαβρύτων, του μαρτυρίου αλλά και της αδελφοσύνης των λαών.

Τα Καλάβρυτα αναγεννήθηκαν, χάρη σε αυτές τις Ηρωικές μορφές, στις Καλαβρυτινές γυναίκες και μανάδες που πάλεψαν για να σταθούν ορθές και να αναθρέψουν τα παιδιά τους. Αλλά ποτέ δεν θα ξεχάσουν. Το αίμα των εκτελεσθέντων θα μυρώνει το χώμα, θα αναταράσσει τη μνήμη. Κάθε χρόνο, στις 13 Δεκεμβρίου, μετά το μνημόσυνο στον καθεδρικό ναό της πόλης, τελείται πένθιμη πομπή προς τον Τόπο Εκτέλεσης στο λόφο, όπου και γίνεται επιμνημόσυνη δέηση και προσκλητήριο πεσόντων.

Μέχρι και σήμερα, καμία ευθύνη δεν έχει αποδοθεί, δεν έχει καταβληθεί καμιά αποζημίωση από τη Γερμανία, ενώ κανένας από τους υπευθύνους των εγκλημάτων αυτών δεν λογοδότησε ποτέ στη δικαιοσύνη.