Το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο των Βαλκανίων και το δεύτερο σε μέγεθος στην ηπειρωτική Ευρώπη, το οποίο εγκαταστάθηκε τον Σεπτέμβριο του 2004 στην κορυφή Νεραϊδοράχη του Χελμού, σε υψόμετρο 2.340 μ.

Αποτελεί ένα πολύ σημαντικό εγχείρημα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και έχει διάμετρος κατόπτρου 2,3 μ. Το όνομά του το πήρε από τον σπουδαίο Σάμιο αστρονόμο, φυσικό και μαθηματικό Αρίσταρχο (4ος αιώνας π.Χ.). Είναι πλήρως εξοπλισμένο, με μεγάλο οπτικό πεδίο που το καθιστά ιδανικό για συμμετοχή σε διεθνή προγράμματα, με πολύ καλή ποιότητα οπτικών και κάμερες υψηλής ευκρίνειας. Το τηλεσκόπιο έχει και εκπαιδευτικό χαρακτήρα, καθώς προορίζεται για την εκπαίδευση φοιτητών επιτόπου αλλά και μέσω δικτύου, για την επιμόρφωση του κοινού (σχολεία, πανεπιστήμια, πολιτιστικοί φορείς κλπ), καθώς και για την παροχή επιστημονικών και τεχνολογικών υπηρεσιών υψηλής ποιότητας σε εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς φορείς. Η θέση του τηλεσκοπίου επιλέχθηκε διότι το Χιονοδρομικό Κέντρο τής εξασφαλίζει κατάλληλη υποδομή (εύκολη οδική πρόσβαση, ρεύμα, τηλέφωνο) και δεν υποφέρει από τη φωτορύπανση των πόλεων. Επίσης, είναι από τις σκοτεινότερες περιοχές της Ευρώπης. Το τηλεσκόπιο είναι πάνω από τα σύννεφα σε μεγάλο ποσοστό ετησίως και μπορεί να παρατηρεί είδωλα εξαιρετικής ποιότητας.