Αροανία ή Σοποτό

Η Αροανία ή Σοποτό είναι ένα από τα πιο μικρά και όμορφα χωριά της ορεινής Αχαΐας που χαρακτηρίζεται από τα πλατάνια, τα πεντακάθαρα νερά, τις πετρόκτιστες βρύσες, τα παλιά αρχοντικά και τον καθαρό αέρα.Το χωριό, 32 Km από την πόλη των Καλαβρύτων,σε υψόμετρο 930 mκαι προσφέρεται για χειμερινές, αλλά και θερινές εξορμήσεις. Πάνω από το χωριό δεσπόζει ο Τάρταρης, παρυφάδα του Ερύμανθου, όπου υπάρχουν και ερείπια φράγκικου κάστρου.

Το χωρίο χωρίζεται σε δύο ενορίες (μαχαλάδες) με βάση τους δύο κεντρικούς ναούς  του. Ο πρώτος, ο ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του χωριού και «ανηγέρθη και ανιστορήθη», όπως αναφέρει η σχετική επιγραφή το 1703. Ο δεύτερος, ο ναός του Αγίου Γεωργίου,είναι τρίκλιτη θολωτή βασιλική  και θεωρείται παλαιότερος κατά 50 με 80 χρόνια. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι τα δύο πλάγια κλίτη του ναού έχουν μορφή παρεκκλησιού καθώς στο δεξιό τιμάται ο Άγιος Δημήτριος και στο αριστερό ο Άγιος Χαράλαμπος.Αξίζει να αναφερθεί το πανύψηλο και αιωνόβιο (με ηλικία άνω των 4.000 χρόνων) κυπαρίσσι που βρισκόταν στο προαύλιο του ναού με διάμετρο βάσης 9 m και ύψος πάνω από 40 m. Σήμερα στη θέση του έχει απομείνει μέρος του κορμού και οι ρίζες του να μαρτυρούν το μεγαλείο του.

Στην πλατεία του χωριού και κάτω από τη σκιά ενός αιωνόβιου πλατάνου λειτουργεί το παραδοσιακό καφεστιατόριο του χωριού, όπου ο επισκέπτης μπορεί να γευτεί τοπικές παραδοσιακές γεύσεις, ζεστή σοκολάτα το χειμώνα και το γνωστό «υποβρύχιο» το καλοκαίρι, να απολαύσει τον ήχο των ζαριών από το τάβλι και να δοκιμάσει την τύχη του στην παραδοσιακή για την περιοχή «δηλωτή»!

Πάνω από το καφενείο βρίσκεται το πετρόχτιστο Δημοτικό Σχολείο του χωριού όπου πλέον λειτουργεί ως χώρος πολιτισμού στον προαύλιο χώρο του οποίου γίνεται προβολή ταινιών του από το Σύλλογο του χωριού κατά τους θερινούς μήνες. Στην ίδια ενορία υπάρχει ο πύργος των Πετιμεζαίων της ιστορικής αυτής καλαβρυτινής οικογένειας με τη μεγάλη προσφορά στον απελευθερωτικό αγώνα και ο γραφικός ναός του Νεομάρτυρα Παύλου που κοσμείται με αγιογραφίες του Φώτη Κόντογλου.

Στην ενορία του Αγίου Γεωργίου λειτουργεί ο παραδοσιακός ξενώνας του χωριού στον οποίο ο επισκέπτης μπορεί να βρει κατάλυμα με μοναδική θέα την οροσειρά του Ερύμανθου. Σε μικρή απόσταση από τον ξενώνα υπάρχει το λαογραφικό μουσείο του χωρίου με πληθώρα οικογενειακών κειμηλίων που αναδεικνύουν την ιστορία της περιοχής αλλά και τις μικρές καθημερινές ιστορίες των ανθρώπων που έζησαν στο Σοποτό.

Τέλος, κοντά στο Σοποτό βρίσκεται η Μονή Παναγίας της Φανερωμένης.Σύμφωνα με παλαιά επιγραφή, η οποία δυστυχώς δεν σώζεται σήμερα, ο ναός κτίστηκε το έτος 1616 ενώ το επίθετο Φανερωμένη δείχνει ότι πιθανότατα στο μέρος αυτό βρέθηκε, κατόπιν οράματος, εικόνα της Παναγίας. Ο ναός περιβάλλεται από τείχος και η εντυπωσιακή πέτρινη είσοδος του οδηγεί στον προαύλιο χώρο που περιστοιχίζεται από τα ερειπωμένα κελιά των μοναχών. 

Το Σοποτό είναι ένα γραφικό χωριό που προσφέρει μοναδικές εμπειρίες στον επισκέπτη τόσο κατά τους καλοκαιρινούς όσο και κατά τους χειμερινούς μήνες φέρνοντας τον σε άμεση επαφή με τη φύση αλλά και παραδόσεις και έναν τρόπο ζωής που τείνει να χαθεί μέσα στο διαδίκτυο και τον σύγχρονο τρόπο ζωής!

 

Προέλευση της ονομασίας του χωριού και το έτος ιδρύσεως του

Το χωριό Αροανία ή Σοποτό βρίσκεται 32 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά των Καλαβρύτων. Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 930 μέτρων, στους πρόποδες του βουνού Τάρταρης, που είναι παραφυάδα της οροσειράς του Ερύμανθου.
Η ακριβής χρονολογία κτίσεως του χωριού δεν είναι γνωστή. Ωστόσο υπάρχουν ενδείξεις ότι το Σοποτό ιδρύθηκε τον 8ο μ.Χ. αιώνα.

Η αρχική ονομασία του χωριού –Σοποτό- πιστεύετε ότι αυτή είναι σλαβικής προέλευσης, κάτι άλλωστε που ενισχύεται από το γεγονός ότι σοπότ στη σερβοκροατική γλώσσα σημαίνει πτώση υδάτων, και το χωριό φημίζεται για την πληθώρα καθώς και την ποιότητα των πηγών του. Η ονομασία Αροανία παράγεται από τη λέξη Άορνος, που για τους αρχαίους Έλληνες σήμαινε τον Άδη (α-ορνος, ο τόπος δηλαδή που δεν κατοικείται ούτε από τα πουλιά), υποδηλώνοντας έτσι το δέος που τους προκαλούσαν οι υψηλές κορυφές των Αροάνιων.

Αξιοθέατα

Μονή Παναγίας της Φανερωμένης

Η Μονή της Φανερωμένης είναι κτισμένη στην πλαγιά του βουνού Μοναστήρι, σε υψόμετρο 1.000 μέτρων περίπου. Σύμφωνα με παλαιά επιγραφή, η οποία δυστυχώς δεν σώζεται σήμερα, ο ναός κτίστηκε το έτος 1616. Το επίθετο Φανερωμένη, το οποίο είναι συχνό στην επαρχία μας, δείχνει ότι πιθανότατα στο μέρος αυτό βρέθηκε, κατόπιν οράματος, εικόνα της Παναγίας.

Η Μονή Φανερωμένης γνώρισε σημαντική ακμή στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Ενδεικτικό είναι ότι το μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων αποτέλεσε αρχικά μετόχι της και είχε στην ιδιοκτησία της ολόκληρη την περιοχή στην οποία σήμερα βρίσκεται το χωριό Αλέσταινα.

Ναοί Ευαγγελίστριας και Αγίου Γεωργίου

Ο ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του χωριού και « ανηγέρθη και ανιστορήθη», όπως αναφέρει η σχετική επιγραφή που βρίσκεται στην κύρια είσοδο του ναού, το 1703 με έξοδα του Ιωννικίου Νείρου επί του προϋπάρχοντος ναού του Αγίου Χαραλάμπου σύμφωνα με την παράδοση.Ο εσωτερικός διάκοσμος του ναού αποτελείται από αγιογραφίες, οι οποίες διακρίνονται για την εξαιρετική τέχνη τους, τη ζωηρότητα των χρωμάτων τους και την πλούσια θεματολογία από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Στο θόλο του ναού υπάρχει η παράσταση του Παντοκράτορα, που με το αριστερό χέρι κρατάει το Ευαγγέλιο και με το δεξί ευλογεί τους πιστούς.

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου θεωρείται παλαιότερος της Ευαγγελίστριας κατά 50 με 80 χρόνια και είναι και αυτός τρίκλιτη θολωτή βασιλική αλλά με αγιογραφίες μόνο στο μεσαίο κλίτος. Η προσθήκη των δύο πλάγιων κλιτών έγινε πιθανότατα το 1834 με την ανακαίνιση του ναού, κάτι που έγινε αναγκαίο λόγω της συνεχούς αύξησης του πληθυσμού και της ακμής που γνώρισε το χωριό. Μάλιστα τα δύο πλάγια κλίτη έχουν μορφή παρεκκλησιού καθώς στο δεξιό τιμάται ο Άγιος Δημήτριος και στο αριστερό ο Άγιος Χαράλαμπος.

Αξίζει να αναφερθεί το πανύψηλο και αιωνόβιο (με ηλικία άνω των 4.000 χρόνων)κυπαρίσσι που βρισκόταν στο βορινό προαύλιο του ναού με διάμετρο βάσης 9 μέτρα και ύψος πάνω από 40 μέτρα. Σήμερα στη θέση του έχει απομείνει μέρος του κορμού και οι ρίζες του να μαρτυρούν το μεγαλείο του.

Η Σχολή Σοποτού

Η Ελληνική Σχολή Σοποτού ιδρύθηκε το 1796 με χρήματα από το κληροδότημα του Αθανάσιου Τσίπηρα, εμπόρου στην Πάτρα, που καταγόταν από το Σοποτό. Η Σχολή λειτούργησε, με μια μικρή διακοπή λόγω οικονομικών δυσχερειών, μέχρι το 1821 οπότε σταμάτησαν τα μαθήματα για δύο χρόνια καθώς δεν το επέτρεπαν οι ανάγκες του αγώνα.

Το 1831 κατόπιν αιτήματος των κατοίκων του χωριού προς την κυβέρνηση του Ι. Καποδίστρια μετατρέπεται σε αλληλοδιδακτικό σχολείο (όπου μπορούσαν να διδάσκουν και οι μεγαλύτεροι σε ηλικία μαθητές), το οποίο θα συντηρούσαν με τους πόρους του κληροδοτήματος αλλά και από συνδρομές των παρακείμενων Μονών Παναγίας της Φανερωμένης και Αγίων Θεοδώρων.

Τα μαθήματα της Σχολής περιλάμβαναν μεταξύ των άλλων Φυσική, Μαθηματικά και Φιλοσοφία που στόχευαν στην ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών της κάτι άλλωστε που αποδεικνύει και η πληθώρα των ονομαστών απόφοιτων της. Το 1888 γίνεται Δημόσια και το 1930 μετατρέπεται σε Ημιγυμνάσιο , για να λειτουργήσει από το 1939 ως το 1946 ως τριτάξιο Αγροτικό. Τέλος, από το 1946 αποτελεί παράρτημα του Γυμνασίου Καλαβρύτων.

 

Επιφανείς Σοποτινοί και το έργο τους

Ο Νεομάρτυρας Παύλος

Γεννήθηκε στο Σοποτό το 1785 βρήκε τραγικό θάνατο στην Τρίπολη το 1818, όταν θέλησε να υπερασπιστεί την πίστη των προγόνων του.. Η μνήμη του τιμάται στις 22 Μαίου. Ο γραφικός ναός του Νεομάρτυρα στο χωριό κοσμείται με αγιογραφίες του Φώτη Κόντογλου.

 

Νεόφυτος Καυσοκαλυβίτης

Υπήρξε από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του νεοελληνικού διαφωτισμού με σημαντικότατο συγγραφικό έργο. Διατέλεσε μαθητής του Ευγένιου Bούλγαρη και υπήρξε καθηγητής στην Αθωνιάδα Σχολή.

 

Παναγιώτης Σοφιανόπουλος, ο Ιατροφιλόσοφος

Από πολλούς θεωρείται ως ο πρώτος Έλληνας οραματιστής του σοσιαλισμού, λόγω των προοδευτικών για την εποχή του ιδεών του. Ήταν από τους πρώτους ένθερμους υποστηρικτές της ισότητας των δύο φύλων και δεν δίσταζε να έρθει σε ρήξη με τον Όθωνα καυτηριάζοντας τα πολιτικά δρώμενα μέσα από το περιοδικό του «Πρόοδος». Ωστόσο, η προσωπική του ιστορία στιγματίστηκε από την συμμετοχή του στον εμφύλιο πόλεμο στο πλευρό του οπλαρχηγού Γκούρα.

 

Ανδρέας Πετιμεζάς

Γόνος της γνωστής οικογένειας που αν και δεν γεννήθηκε στο Σοποτό, λόγω της μακρόχρονης διαμονής του σε αυτό, έχει συνδεθεί άρρηκτα με την ιστορία του χωριού. Υπήρξε, μαζί με τον πατέρα του Κωνσταντή Πετιμεζά, από τους πρωτεργάτες της επανάστασης του 1821 και προσωπικός γιατρός του Γεώργιου Καραϊσκάκη. Μετά την επανάσταση εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Σοποτό όπου έκτισε τον γνωστό πύργο των Πετιμεζαίων, που δεσπόζει σε περίοπτη θέση μέσα στο χωριό.

 

Ευάγγελος Παπανούτσος

Γεννήθηκε στον Πειραιά από Σοποτινούς γονείς. Είναι γνωστός κυρίως για τον ρόλο του στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και το πλούσιο συγγραφικό του έργο.
 

Ο ζωγράφος Κωνσταντίνος Φάσσος

Μόνιμη πηγή έμπνευσής των έργων του, που διακρίνονται από την έντονη παρουσία του ελληνικού στοιχείου, είναι η ιδιαίτερη πατρίδα του. Κόρη του είναι η γνωστή τραγουδίστρια και συγγραφέας Γιοβάννα.

 

Ιωάννης Σοφιανόπουλος

Διατέλεσε διευθυντής του γραφείου τύπου κοντά στον Ελευθέριο Βενιζέλο και υπουργός εξωτερικών στην κυβέρνηση Σοφούλη. Διακρίθηκε κυρίως για την εντιμότητα του και την παρρησία των λόγων του.